Topic 2 Heb ik jouw toestemming?
Toestemming (in het Engels: consent) is essentieel in veel situaties in het leven, of het nu gaat om het bijwonen van een evenement of het krijgen/geven van toestemming om iemand aan te raken of aangeraakt te worden.
Deze definities helpen om echt “consent” beter te begrijpen.
“Consent” is toestemming om iets te laten gebeuren of een overeenkomst om iets te doen.
Dwingen betekent dat je psychologische of fysieke kracht of bedreigingen gebruikt om de ander zover te krijgen dat hij of zij het met je eens is. Toestemming is geen echte toestemming wanneer je dwang gebruikt.
Seksuele “consent” is een vrijwillige overeenkomst voor beide mensen om in te stemmen met deelname aan seksuele activiteiten. Seksuele activiteiten zijn bijvoorbeeld kussen, seksueel aanraken en orale, anale of vaginale geslachtsgemeenschap.
Aanranding: Erotisch of seksueel contact hebben zonder toestemming wordt wettelijk “aanranding” genoemd. Wist je dat het verboden is om iemand erotisch aan te raken of te kussen zonder toestemming?
Soms is het niet altijd duidelijk wanneer iemand gewoon vriendelijk is, of wanneer contact willen maken onschuldig is of erotisch bedoeld is. En soms is het onduidelijk of je partner bereid is om aangeraakt of gekust te worden.
Verkrachting is een andere term uit de wet. “Verkrachting” is iemand anders met geweld binnendringen zonder toestemming. Dus pijpen of neuken zonder “consent” is verkrachting.
Activiteit 1: Toestemming onder vrienden
Scenario: Alex vraagt een vriend, Taylor, om zijn/haar mobiel te lenen voor het verzenden van een bericht. Taylor, hoewel aanvankelijk sceptisch, stemt ermee in om de mobiel aan Alex te lenen. Alex pakt de mobiel en doet er een tijdje wat mee. Taylor vraagt zich af of Alex alleen een bericht stuurt of dat hij/zij op zoek is naar iets anders op de mobiel. Taylor vraagt zich af wat er aan de hand is, maar zegt verder niets. Heeft Taylor Alex toestemming gegeven om de mobiel voor andere zaken te gebruiken? Waarom is het belangrijk dat Taylor eerst toestemming geeft voor enig ander gebruik van de mobiel?
Geef een definitie van wat “toestemming” in het algemeen is en bespreek waarom die definitie in dit scenario belangrijk is. Wat betekent “seksuele toestemming” precies? Bespreek met je leeftijdsgenoten.
Activiteit 2: Net zo simpel als een kopje thee aanbieden
Net als in het vorige scenario is seksuele toestemming cruciaal in relaties. Wanneer en hoe vraag of geef je toestemming voor zoenen, seksueel aanraken en seks? Bekijk de volgende video, waarin toestemming wordt vergeleken met het aanbieden van thee: https://www.youtube.com/watch?v=oQbei5JGiT8
Is het aanbieden van een kopje thee ongeveer hetzelfde als het vragen om seks – wat betreft toestemming? Of is dit anders? Bespreek dit met leeftijdsgenoten.
Activiteit 3: Ja of nee?
Hoe weet je zeker dat je toestemming hebt voordat je elkaar aanraakt of kust? Bespreek dat met leeftijdsgenoten.
Activiteit 4: Ben je in de stemming?
Moet je je partner elke keer expliciet vragen of je penetratie mag hebben? Bespreek dat met leeftijdsgenoten.
Toestemming en elkaar echt begrijpen
Toestemming of “consent” betekent dat partners ermee instemmen om deel te nemen aan een activiteit én begrijpen waar ze mee instemmen. Consent is de basis van seksuele relaties en is nodig voor elke seksuele activiteit, elke keer weer.
Begrip houdt in dat je een zinvol gesprek voert met je partner. Je kunt niet zomaar veronderstellen dat je begrijpt wat de ander wil, wanneer en hoe. Dus praten, maar ook non-verbale communicatie (dingen laten merken zonder woorden), is belangrijk.
Dit is soms niet zo gemakkelijk. Veel mensen zijn niet gewend om over of tijdens de seks te praten. Dit is iets wat je door ervaring moet leren.
Je kunt beginnen met vragen of je partner zich op zijn gemak voelt en wat je kunt doen om de situatie comfortabeler te maken. Je kunt ook vragen wat je partner voelt en vertellen hoe je jezelf voelt.
Activiteit 5: De wet
Veel rechtszaken over aanranding of verkrachting zijn lastig, omdat het mensen vaak met seks beginnen zonder te praten en ervan uit te gaan dat de ander seks wil. Dan zegt de ene partner iets anders over wat er is gebeurt dan de ander: “ze liet merken dat ze wel zin had”; “hij pakte me zomaar beet”. Om dit te verhelpen is in Zweden een wet aangenomen die het vragen van uitdrukkelijke toestemming verplicht stelt. (https://www.thelocal.se/20190712/negligent-rape-has-swedens-sexual-consent-law-led-to-change)
Wat is jouw mening hierover? Als je het niet eens bent met deze wet, welke andere manieren stel je dan voor om het probleem op te lossen dat partners tegengestelde verhalen vertellen over wat er is gebeurd? Bespreek met je leeftijdsgenoten.
Activiteit 6: Het initiatief nemen
In veel landen wordt nog steeds van jongens verwacht dat ze het initiatief nemen op het gebied van daten en seks. Dit maakt hen extra verantwoordelijk voor het krijgen van toestemming. Hoe kun je jouw waarden, behoeften en wat je wilt echt duidelijk maken? Hoe kun je seks voor jullie beiden comfortabel en plezierig maken?
Laten we een oplossing vinden!
Hoewel we positief willen zijn over seks, hebben we veel tijd besteed aan toestemming. Waarom? Omdat we toestemming zo belangrijk vinden. Onderzoek laat zien dat de slachtoffers van gewelddadige seksuele misdrijven in de meerderheid vrouwen en meisjes zijn. Hoewel minder jongens en mannen aangerand of verkracht worden, kunnen zij ook slachtoffer kunnen zijn van seksueel geweld. We hopen dat jij een deel van de oplossing wilt zijn: meer gelijke, comfortabele en plezierige seks.
Samenvatting
- Toestemming is vrijwillig, positief en vrij gegeven
- Toestemming wordt duidelijk gecommuniceerd en moet je geregeld vragen
- Toestemming gaat over wederzijdse overeenstemming om iets te doen
- Toestemming kan niet worden aangenomen als je partner zwijgt, als je eerder seks hebt gehad of door kleding
- Toestemming voor elk type erotisch of seksueel contact moet duidelijk worden gegeven
- Seksuele activiteit zonder toestemming is aanranding