Thema 1: Stereotypen

Stereotypen

Veel mensen hebben “standaard” ideeën over hoe mannen en vrouwen eruit zien of eruit zouden moeten zien. Dit worden stereotypen genoemd omdat ze min of meer gesimplificeerd en gegeneraliseerd zijn. Het woord komt van de Griekse woorden “stereos” (stevig) en typos (indruk). Letterlijk betekent stereotype dus eigenlijk “stevige indruk”. Maar “stevig” betekent niet altijd dat een eerste indruk gebaseerd is op feiten. Het betekent alleen maar dat het een sterke indruk is en misschien zelfs een rigide manier van zien.

Het hebben van stereotypen is natuurlijk. Stel dat je op elk moment van de dag alles wat je ziet en doet opnieuw moet overdenken. Je zou geen tijd overhouden om te leven, je hersens zouden gek worden.

Stereotypen zijn soms handig. Bijvoorbeeld, het is erg nuttig om het stereotype idee te hebben dat een rood licht altijd “stop” betekent. In het overgrote deel van de gevallen betekent een rood licht immers ook dat je moet stoppen. Zo is het ook een stereotype verwachting dat een stoel bedoeld is om op te zitten, zelfs al kan je sommige stoelen gebruiken als een kleine tafel of als een trapje om iets uit een hoge kast halen.

Maar stereotypen kunnen een negatief effect hebben als je een persoon alleen maar ziet als een eerste indruk, terwijl ze in werkelijkheid meer genuanceerd of anders zijn dan jouw eerste indruk.

Sommige stereotypen zijn negatief en worden ondersteund door culturele verhaaltjes: vrouwen moeten het huishouden doen, mannen zijn krijgers, homomannen verleiden kinderen, lesbiennes zijn ruw, immigranten stelen onze banen, zwarte mensen zijn lui, Joden zijn gierig, zigeuners (scheldwoord voor Roma en Sinti) zullen van je stelen.

Het is nuttig om op te passen bij zulke stereotypen, want zij kunnen ertoe leiden dat je de wereld verkeerd begrijpt.

Luister naar het interview met Paul Bloom waarom we stereotypen hebben (9 minuten, Engels): https://www.npr.org/transcripts/362373052?t=1598974453346.

Je kunt ook de Nederlandse vertaling van dit Engelstalige interview downloaden en lezen (“Paul Bloom over stereotypen”).

“Luister of lees het fragment. Doe daarna de quiz 1 onderaan deze pagina “Waarom hebben we stereotypen?”